Bij perifeer arterieel vaatlijden, ook wel bekend als etalagebenen, zijn de slagaders naar de beenspieren vernauwd. In rust kunnen de spieren nog van voldoende bloed en dus zuurstof worden voorzien, maar bij inspanning is er een tekort. De spieren vragen dan om meer zuurstof dan de slagader door de vernauwing kan aanvoeren.
Dit leidt tot krampachtige pijn of een doof gevoel bij inspanning. Deze pijn komt vaak voor in de kuiten, maar kan ook in de bovenbenen of bilspieren optreden. Na rust verdwijnt de pijn. Patiënten proberen de pijn voor anderen te verbergen door bijvoorbeeld stil te staan voor een etalage. Zo krijgen de benen rust en trekt de pijn weg. Daarom wordt deze aandoening ook wel etalagebenen genoemd.

De vernauwing in de slagaders wordt veroorzaakt door slagaderverkalking die zich niet beperkt tot de slagaders in de benen. Slagaderverkalking is een langzaam proces van ophoping van bloedplaatjes, bloedcellen en cholesterol in de vaatwand. Hierdoor wordt de vaatwand nauwer en stugger. Doordat slagaderverkalking langzaam verloopt, krijgen de meeste mensen er pas op latere leeftijd last van.
Naar schatting heeft 3% procent van de 55-plussers last van deze aandoening en 14% van de 70-plussers. Factoren die de kans op perifeer arterieel vaatlijden vergroten en de aandoening sneller verergeren zijn: roken, hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol, te weinig beweging, ongezonde voeding, diabetes en overgewicht. Roken is de grootste risicofactor. Meer dan 25% van het totale risico kan toegeschreven worden aan roken.

De behandeling van perifeer arterieel vaatlijden door een gespecialiseerde Chronisch ZorgNet-therapeut bestaat uit een traject gesuperviseerde looptherapie met leefstijlbegeleiding, zoals beschreven in de KNGF-richtlijn symptomatisch perifeer arterieel vaatlijden. Dit is een intensief traject van een jaar.

Het doel is om de loopafstand te vergroten, gerelateerde gezondheidsrisico’s te verminderen en de kwaliteit van leven te verbeteren. Daarbij wordt rekening gehouden met andere aandoeningen van de patiënt en/of andere beperkingen.
De patiënt wordt in de eerste periode 2 à 3 keer per week behandeld. Daarna nemen de behandelingen geleidelijk af tot één keer per maand. De patiënt oefent ook thuis zelfstandig met bewegen. Tijdens de sessies met de fysio- of oefentherapeut wordt niet alleen fysiek getraind, maar wordt de patiënt ook begeleid naar een gezondere leefstijl.

Fysio- en oefentherapie bij perifeer arterieel vaatlijden wordt sinds 2017 vergoed vanuit de basisverzekering (bij de diagnose claudicatio intermittens, stadium fontaine 2).
Er worden maximaal 37 behandelingen vergoed binnen een traject van 12 aaneengesloten kalendermaanden. Een verwijzing van de huisarts of specialist is altijd nodig om fysio- of oefentherapie vergoed te krijgen.

Ongezonde leefgewoontes zoals roken, ongezonde voeding en te weinig beweging hebben invloed op het ontstaan én op het verloop van COPD en eventuele bijkomende aandoeningen. Roken is de oorzaak van 40 tot 60% van COPD-ontwikkeling. Daarnaast kunnen ook andere zaken COPD veroorzaken, zoals luchtvervuiling (op het werk, binnen- en buitenshuis) en erfelijke factoren.

In Nederland hebben ongeveer 600.000 mensen COPD. Deze groep groeit. Jaarlijks worden 30.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis voor een COPD-longaanval. Ook heropnamen komen veel voor. Patiënten met longaandoeningen vinden bij het Longfonds uitgebreide patiënteninformatie en mogelijkheden tot lotgenotencontact.

De behandeling van COPD door een gespecialiseerde Chronisch ZorgNet longtherapeut richt zich op meer bewegen, meer kunnen en het verbeteren en/of optimaliseren van de ademspierfunctie. Dit is omschreven in de KNGF-richtlijn COPD.
Op basis van zowel de lichamelijke beperkingen die het gevolg zijn van COPD, als de psychische gevolgen van de aandoening (zoals angst, benauwdheid en omgaan met de ziekte) wordt een passend behandelplan geschreven. Hierbij is in het bijzonder aandacht voor leefstijl. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten op stoppen met roken, goed en consequent gebruik van medicatie, gezonde voeding en bewegen als vast onderdeel van het dagelijks leven.

Naast COPD-patiënten kunnen ook andere longpatiënten terecht bij een gespecialiseerde Chronisch ZorgNet longtherapeut voor beweegtherapie en leefstijlbegeleiding. Dit zijn patiënten met astma of andere longaandoeningen die de werking van de longen beperken of verminderen.
De patiëntengroep met longziekten is divers, met elk een andere oorzaak of beloop. Naast beweegtherapie bij longaandoeningen, kan een Chronisch ZorgNet longtherapeut ook training bieden vóór en na longtransplantaties en tijdens de palliatieve fase van longaandoeningen.

Een Chronisch ZorgNet diëtist richt zich bij de behandeling van een patiënt met COPD op het gewicht van de patiënt en de eiwitinname voor voldoende spiermassa. Het uitgangspunt van de behandeling is altijd om zo goed mogelijk aan te sluiten op het dagelijks leven en de behoeften van de patiënt, en een effectieve behandeling van de aandoening.

Tussen de 20 en 35% van de patiënten is ondervoed als gevolg van de aandoening. Een diëtist bekijkt samen met de patiënt hoe op een gezonde manier het gewicht kan toenemen. Als de patiënt ook beweegtherapie krijgt van een longtherapeut kan extra energie nodig zijn om meer te kunnen bewegen. Vaak is dan een hogere inname van eiwitten nodig om spiermassa op te bouwen. Bij de behandeling van COPD werken de diëtist en de therapeut samen om tot een goed voedingspatroon met voldoende eiwitten te komen. Overgewicht in combinatie met COPD komt ook voor. In dat geval werkt de diëtist samen met de behandeld therapeut aan gewichtsafname zonder verlies van spiermassa.
De diëtist onderzoekt altijd eerst of het eetpatroon van de patiënt aangepast kan worden om het gewenste resultaat te behalen. Is dat niet voldoende, dan kan drinkvoeding een uitkomst zijn.

Een Chronisch ZorgNet fysio- of oefentherapeut met de specialisatie ‘Corona’ geeft voorlichting en advies aan de patiënt rondom Post-COVID. Hij of zij heeft een coachende rol. Zo begeleidt de therapeut de patiënt naar meer bewegen en zelfmanagement, waarbij de behandeling wordt afgestemd op het dagelijks leven en de doelen van de patiënt.
Het verschilt per patiënt welke en hoeveel zorg nodig is. De nadruk in de behandeling ligt meestal op de opbouw van kracht, balans en conditie om naar een betere gezondheid toe te werken. Daarbij moet fysieke en cognitieve overbelasting vermeden worden; dit kan de symptomen verergeren. De oefen- of fysiotherapeut zorgt voor de best passende begeleiding en schakelt hiervoor vaak de expertise van een ergotherapeut in. Daarnaast helpt de oefen- of fysiotherapeut met ademhalings- en ontspanningsinstructies om kortademigheid, benauwdheid en spierspanningen te verminderen.

Door de complexiteit in de vele klachten die ervaren worden, is een samenwerking tussen zorgprofessionals vanuit verschillende disciplines van belang om de patiënt goed te kunnen behandelen. De oefen- of fysiotherapeut heeft een signalerende functie als het gaat om complicaties en bijkomende aandoeningen. De therapeut beoordeelt of deze aanleiding zijn voor (terug)verwijzing naar de (huis)arts.

Bij Post-COVID is er een reële kans dat je te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt. Daardoor kan het lastiger zijn om te herstellen. Patiënten hebben bijvoorbeeld vaak een verminderde inname of opname van voedingsstoffen. Dit komt omdat ze veel klachten hebben zoals misselijkheid, vermoeidheid, reuk- en smaakverlies, doorligplekken etc.
Een Chronisch ZorgNet diëtist kan veel voor deze patiëntengroep betekenen, daarom is het belangrijk om de diëtist in een vroeg stadium in te schakelen. Met een persoonlijk voedingsadvies werkt de diëtist aan het verbeteren van de gezondheid, meer energie of beperken van achteruitgang via voeding. Dit advies wordt onder meer afgestemd op het traject bij de oefen- of fysiotherapeut en/of de behandeling door een ergotherapeut.